CATEGORIES/SEMANTIQUE: DIC PYRENEEN:data
données spatialisées
données initiales: G. Rohlfs, Dic. Pyr
Marquage du texte pour exploitation (JL Fossat)
analyse de phonologie prosodique de syntagmes
réalisation du prototype ARAG sur site W3
représentation spatiale
données temporelles (ancien gascon, ancien aragonais)
Moteur de recherches: A. Meqqori
Envoyé par: FOSSAT (J.-L.) erss_clid, UTM <fossat@univ-tlse2.fr> (mwall.univ-tlse2.fr)
Date: Mardi, 8 Février 2000, ˆ 4:19
RESUME: LEXIQUE-GRAMMAIRE: donné; comment est structuré l'observable; quels sont les mpots clés catégorils utilisés pour servir de requêtes? Voici un échantillon des données qui, prochainement, seront intégrées à un site DICTIONNAIRE PYRENEEN MULTILINGUE (aragonais, catalan, ooccitan) SI VOUS ETES INTERESSE PAR LES DONNEES, en voici un échantillon (taille 1/50ème); il concerne le lexique grammaire des catégories grammaticales du sysstème.
II.- ELEMENTS DE LEXIQUE-GRAMMAIRE DES PARLERS PYRENEENS: L'ARAGONAIS ET SES CORRESPONDANCES; NORMES ET VARIETES
PRINCIPE DE SELECTION DE L'EXEMPLIER ET SUBCATEGORISATION DES RUBRIQUES DU DICTIONNAIRE:
(1) MOTS GRAMMATICAUX PREDETERMINANTS la (CAST, ART_DEF, REFERENCE) : a *p /a/*l (A1, D4, Pandicosa), ra *p /ra/ *l (ORDESA) et *g (ART DEF FSG PREDET), *c la (GASC), *c era (GASC_PYR) *h T1 a, Nagore 1986. @(1) a chen *l (A1) *p /a t*'en/ *p /a *'en/ : la gente. @(2) a escoba *l (A1) *p /a esk'oßa/ *p /a:sk'oßa/ : la escoba. @(3) as oras *l(A1) *p /az 'oras/ : las oras. @(4) en a capeza *l (D4) *p /ena kap'esa/ : en la cabeza. @(5) as ermanas *l (D4) *p /az erm'anas/ : las ermanas. @(6) as crapas, ras crapas *l *l(SR)*p /as kr'apas/ *p /ras kr'apas/ = las crabas. @(7) as formigas *l(AN) *p /as form'iGas/. @(8) ra fuande *l (FANLO D4) *p /ra fw'ande/ : la fuente. @(9) ra rueca dera maye *p /ra r:w'eka dera m'aje/ *l (FANLO D4). @(1O) ras mullés *p /raz mulj'és/ *l (FANLO D4) : las mujeres. @(11) ta ra casa *p /ta ra k'aza/ *l (ORDESA R) : en la casa. @(12) les crabes *p /l'es kr'aßes/ *l (O, BC). @(13) les dones *p /lez d'Ones/ *l BC. @(14) les cases (CAT) *p /les k'azes/. el (CAST) : o *p /u/ *g (ART DEF MSG PREDET) *l(A1, AC, AN), es *p /es/ *g (ART DEF M PL PREDET) et *l (BIELSA, E1, M), *c eth (GASC), *c lo (GASC). @(1) o niño *l (A1) *p *p /o n'injo/ : el niño. @(2) o mon *l (A1) *p /o m'on/ : el monte. @(3) o carro *l (AC) *p /o k'ar:o/ : el carro. @(4) o fillo tuyo *l (AN) *p /o f'ijo t'ujo/ : tu hijo. @(5) no peito *l *l (A1) *p /no p'ejto/ : en el pecho. @(6) a ro puande *l (D4) *p /a ro pw'ande/ : al puente. @(7) de ro padre *l (D1) *p /de ro p'adre/ : del padre. @(8) ta ro campo *l (R PANTICOSA) *p /ta ro k'ampo/ : al campo [GASC 490]. @(9) os llops *p /oz lj'ops/. @(10) : es llops (BENASQUE) *p /ez lj'ops/. @(11) : os pics *p /os p'iks/. @(12) es pics (BENASQUE, U) *p /es p'iks/. @(13) los otros : es altros (BIELSA) *p /ez 'altros/ *p /ez 'atros/ *g PR_INDEF_PL. @(14) es vecinos *l(M) *p /ez bes'inos/. @(15) : los ojos : es guellos *l (E1) *p /ez Gw'eljos/ *p /ez gw'eljs/ *h ALG6 2177 [lPALAT+s] @(16) los unos : els uns (M) *p /ez 'uns/, *c eths uns (GASC_ARAN) *p /ez 'yns/. algún @ (INDEFINI, REFERENCE): bel *l (B1, H, M, BU) et *g (QUANTINDEF, PREDET). @(1) algún campo : bel campo *l (B1) *p /bEl k'ampo/. @(2) alguna craba : bella craba *l (F1, BU) *p /b'elja kr'aßa/ *p /b'elja kr'apa/. @(3) algunos amigos : bellos amigos *l (B1) *p /b'eljoz am'iGos/. @ (4) algunas veces : bellas veces *l (D4) *p /b'eljas b'eses/, bellas vegadas. @(5) algún perro : bell can *l BC *p /b'elj k'an/. @(6) alguna mujer : bella dona *l BC *p /b'elja d'Ona/. @(7) quelquefois : beths còps (GASC) *p /bès k'Ots/. @(8) muchos mozos : bellacosa de zagals *l (AC). alguno @(pronom indéfini, PR, REFERENCE) : belaún *p /belaG'un/ *p /bela'un/ *l BC. algunos, cuantos @ (QUANTINDEF, PREDET, REFERENCE) : quants *p /kw'ans/ *l BC. cuales, algunos @(PR, PREDET, RELATIF, REFERENCE) : cuals *l (BU) de @(prédéterminant partitif, FOCUS, REFERENCE): de *l (SR_ANSO, R_HECHO). @(1) de gordas, en tiengo *l (SR_ANSO): avec focus @(2) s'hi faran de grans festes (CAT): sans focus
(2) ADVERBES/PREPOSITION/CONJONCTIONS además @ (ADV, OPPOSITION): ademés *p /a*em'es/ *l BC, amés *p /am'es/ *l BC, más *p /m'as/ *l (BU), *c ademés (CAT), *c amés (CAT). demás @ (ADV): demés *p /d*m'es/ *l BC, *c demés (CAT). adelante @(localisation, devant, ADV) : adeván *p /a*eß'an/ *l (J_HECHO), devàn *p /deß'an/ *l (O, M, N, BU), *c davant (CAT). detrás @(localisation, derrière, ADV PREP, REFERENCE) : adezaga *l (B1) *p /a*ez'aGa/ *p /dez'aGa/ , zaga *p /z'aGa/ *l (AN), de zaga *p /de z'aGa/ , darrè *p /dar:'e/ *p /der:'e/ *p /der:'es/ *l (O, BC) *h T1 dezaga. @(1) detrás de la puerta : darrè la puerta *p /der:'e la pw'erta/. @(2) agua detrás : aigua darrès *p /ajgwa der:'es/. aún @ (ADV,OPPOSITION): adú *p *p /a*'u/ *p /aG'un/ *p /a'un/ *g (ADV) *h [AD UNUM (LAT), *c adún (ITAL NORD) "a la vez"]. dónde, adónde @(localisation, origine, ADV, RELATIF, INTERROG, REFERENCE) : agón *p /aG'on/ *p /a'on/ *l (O, BC, F1, AN, BU) *p /an/ *l (E1, M, BIELSA, TARDIENTA, SOTONERA) *p /tan/ *l (M BIELSA) *p /ande/ *p /ende/ *p /endo/ *l (R, AN, SR, D1, D4, D5, E1, E2) *p /aone/ *l (GRAUS) *p /a'on/ *l (CHISTAU) *p /a'un/ *l (Pandicosa), *c aont (GASC) /a'un/, do *p /do/ *l (AN, BU). @(1) adónde vas : agón vas? @(2) agón es anado (F1)? @(3) dónde estabas (?) : an eras? *p /an j'eras/ *l (M). @(4) dónde has comido (?) : an as comito? *l (E1)/an as kom'ito/. @(5) dónde vas (?) : tan vas *p /tam b'as/ *l (M BIELSA). @(6) adónde vas? : ande vas *p /ande b'as/ *l (R). @(7) dónde has metido? : and' as posato *p /and as poz'ato/ *l (D1, D4, D5). (8) dónde lo has dejado (?) : ande l'as ixato *p /ande l az i*'ato/ *l (SR) *h T1 ande/an. de dónde @ (relatif_interrogatif, ADV) : dan *l (O, BC, R_TORLA) *p /d an/, daón *p /da'on/ *p /daG'on/ *l BC, dedò *p /ded'o/ *l(AN). @(1) de dónde has bajado : dan as baixato? *p /dan as baj*'ato/ *l (R TORLA) @(2) de dónde vienes : dan viens *l(F1) *p /dam bj'ens/. @(3) de dónde eres : daòn ies tu *l BC *p /da'on jes t'u/. @(4) de dónde vienes? : dan viens *l BC *p /dam bj'ens/. con @(préposition, avec, SOCIATIF, REFERENCE) : dan *l (N) et *l (O, BC). @(1) contigo o con el : dan tu o dan el *l BC. @(2) conmigo : dan yo *l (O). @(3) con ella : dan ella *l BC *p /and 'elja/. @(4) con ellos ; dam eris (LANG_ARIEGE) *p /dam 'eris dap'eris/. @(5) contigo : an tu (CAT) /an t'u/ @(6) con él : amb ell *p /amb elj/(CAT). @(7) con ellos : dab eths *p /dap 'ets/ (GASC). de @(préposition, génitif possessif) : de (N) *h [dicvarsyn: Prep=0; classes d'objets NNCo]. @(1) la boca [ ] lo lobo. @(2) a lo punto [ ] lo dia. @(3) lo canto [ ] lo fuego. @(4) una bota [ ] vino. @(5) un cacho [ ] pan. ahora @ (adverbe, temps, ADV, REFERENCE, ATTENTION) : agora *g (ADV_TEMP) *p /aG'ora/ *l (K, BU, Ansó, Hecho), ara *p /'ara/ *l (L, U, BENASQUE, ZANUY, PERALTA DE LA SAL, Lierp, Chuseu, Torre de lo Bispe), *c ara (CAT), *c ara *p /ar'a/ (GASC) et *g (ADV_TEMP) *h T1 agora/ara. nada, ninguno @(négation; rien; pas du tout) : garra *l (E1, M, N PLAN), *c garra *p /g'ar:a/ (GASC_GAVARNIE) et *g (ADV_NEG). @(1) en ninguna casa : en garra casa *l (E1). @(2) ningún ombre :garr'ombre *l (E1) *p /gar: Ombre/. @(3) no tenemos nada : no'n tenemos garra *l (M). @(4) no'n han trobado garra *l (N PLAN). mucho @(QUANTIFIANT, ADV,en oraciones negativas, FOCUS, FOCALISATION) : guaire *l (M, N, U, AC, BC) *p /gw'ajre/ *h [V. guaire en occitan alpin: PR. Genre]. @(1) no cogió mucho : no'n pillau guaire *l (M) *p /gw'ajre/. @(2) no había muchos : no'n abía guaires *l(U) *p /w'ajres/. @(3) : no hace mucho que llegó : no fa guaire gu'arribau *l BC. @(4) antes de guaire nevará *p /'antes de Gw'ajre neßar'a/ *l BC. @(5) ça ne vaut pas cher : no vau pas guaire (GASC). @(6) no ha gaire que jo l'he vist (CAT). mucho @(QUANTIFIANT, ADV,en propositions positives; beaucoup) : a manta *l (H, N, AC), *c a manta (CAT), mant (GASC). a pesar de todo : mas ni menos *p /manim'enos/ *l BC et *g (ADV_MODALISATEUR) casi tocando, a ras (ADV, QUANTIF): arràn *p /a r:'an/ *g (ADV_LOC) et *l (BIELSA, Z, CHISTAU), *c arran (CAT) *h T1 a ran. @(1) al ran de la paret *p /al r:an de la par'et/ *l BC. @(2) arran de l'aiga (CAT). junto a, a ras de, al lado de @(localisation, PREP, ADV, LOC, REFERENCE) : al ran de *g (LOC_PREP) *p /al r:'an de/. entonces @(conjonction, temps, alors; connecteurs, ADV, coordination) : alora *l (AN, BU; HECHO) *p /al'ora/ *p /alj'ora/, a la vegada *l (O), alavez *p /alaß'ets/ *l ( GISTAIN, PLAN) *c allora /all'or'a/(ITAL), *c alavetz (GASC) *p /alaß'etz/ *h T1 a la vetz, alora, allora. hilera @ (localisation, temps): ran *l BC, *c reng (CAT), *c reng (GASC) *h [HRING (GERM)].Il existe une variante occitane pyrénéenne en Haut-Salat caractérisée par [-NPALAT]. bién @(intensif; énonciatif, but communicatif, fonction pragmatique, ADV, ADV_ENONCIATIF, INTERJECTION) : aray *l (M_BIELSA, N, O, U, AC, BC) *p /ar'aj/ *p /r'aj/,*c rai /r:'aj/(GASC), *c aquò rai (GASC), *c rai (CAT) et (CCC). @(1) eso bien, esto no importa, eso no me importa : aixó rai *l BC *p /aj*'o r'aj/ *p /i*'o r'aj/ *p /i*'o ar'aj/. @(2) estò rai *p /ast'o r'aj/ *l (O). @(3) tú, por fortuna, eres rico : tú, rai! que ies rico! @(4) tú, al menos, eres rico : tu rai! que ets ric *l (M CAT). @(5) por el hermano y la hermana, eso no tiene dinguna importancia : lo fraire e la sòr, rai! (GASC). arrière, en arrière! @(voz que se estimula a los animales para que se anden, ADV, INTERJECTION) : arrè! *p /ar:'E/ *l (Luesia) *c arrè! (GASC). seguidamente, sin interrupción @ (temps; ADV): a l'arrèu *l BC *p /a l ar:'ew/, *c arreu (CAT) *c a l'arreu (LANG) *h [DELC 1, 411] T1 a l'arreu. con frecuencia @(répétition, aspect, temps, ADV) : asovén /asuß'en/ *l (H, Chuseu, Torres de lo Bispe) et *g (ADV) *h T1 asobén. de balde @(adverbe, en vain; modalisation, ADV) : de baldes *p /de bald'es/ *l(BC, BU, Sobrepuerto, HECHO) et *g (ADV), en vano *p /em b'ano/ *l BC, *c a baldas (GASC), *c en baldas (GASC) *h TLA T1 de baldes. al biés, al sesgo, oblicuamente, de soslayo @ (modalité; manière, ADV): al bizlày *l BC, de bislày *p /de ßizl'aj/*l (A1), de bislàys *l (E1) *p /de bizl'ajs/, al biés *p /al bj'es/ *p /a o bj'es/ *p /aw bj'es/ *c al biaix (CAT), *c a bislay (GASC) *p /a bizl'aj/, *c en bislayàn *p /em bizlaj'an/ (GASC) *h [ROHLFS GASC 129]; TLA T1 de bislai. mientras (hacia que; tiempo): mentres *p /m'entres/ *l (U, BC) et (CONJ_TEMP), entre que (p) (F1), *c mentras que (P) (OCC). @(1) mientras llovía : mentras pleveva *p /m'entras pleß'eßa/ *l (E1, Luesia, Uncastillo) @ (2) entre que ploveva *p /entre ke plob'ebe/ *l (F1). mientras @(conjonction) : entre que (p) *h TLA entre que. @(1) mientras llovía : entre que pllobébe *p /entre ke pljoß'eße/ *l (F1). dentro @ (ADV, localisation, géométrie): entro *g (ADV_LOC) *p /*entro/ *p /entro/ *h TLA aintro/entro/dentro. entremedias @ (ADV, TEMPS, LOCALISATION): entremich *p /entrem'it*/ *l BC, Alta Ribagorza, *c entremitg (CAT) et *g (ADV) *h TLA entremeyo/entremedio. entretanto : entrestanto *p /entrest'anto/ *l BC et *g (ADV) *h TLA entretanto/entre[s]tanto. todavía, aún : encara *l (L, M, N, O, U, AC), *c encara (CAT), *c encara (LANG, GASC) *h TLA encara/encá. aunque @(conjonction_opposition) : encara que *g (CONJ_OPPOS), aunque *p /anke/ *l (AN, BU), bequé (p) *l BC. @(1) aunque tú tu quieras : encare que no quergues *l BC. @(2) aunque llueva : beque pllóugue *l BC *p /beke plj'owge/. @(3) en cuanto lléguen, llamame : bequé arriben, gritame *l BC. antes (ADV, TEMPS, LOCALISATION): antes *P /'antes/ *p /'andes/ *l (SR) *p /'antis/ *l (AN). @(1) vint años antes *p /bint 'anjos 'andes/. esta noche @(temps,ADV, DATE) : anít *l BC *p /an'It/, anuèi *p /anw'ej/ *l Fonz, *c anit (CAT), *c aneit (GASC) *p /an'ejt/ *p /an'et/ *h TLA T1 anuèi/anit. anteayer @(temps, ADV) : antes d'ayer *p /antis d aj'e/ *p /antes d aj'ere/ *l (AN, BC), espusayere *p /espuzaj'ere/ *l (F2), *c despús-ahir (CAT). ayer @(temps, ADV, DATE) : ayere *l (F2, BC) *p /aj'ere/, *c ahir (CAT) *p /a'ji/, *c aièr *p /[a]j'e/(GASC). anteanoche : antes d'anoche *p /'antisdan'ot*e/ *p /'antis d anw'ej/ *l (AN) *h T1 anes d'anuèi. pasado mañana @ (temps, ADV, DATE) : espusdemá *p /espuzdem'a/ *l (F2), *c despús-demá *p /despuz dem'a/ (CAT) et *g (ADV_TEMP). en grupo, en conjunto @(quantité, QUANT, ADV, intensif) : en planta *l (BU) *p /em pl'anta/. bien, claramente, perfectamente @ (intensifs, ADV): plan *p /pl'a/ *l (U_GRAUS), *c plan (GASC) *p /pl'aN/, *c pla *p /pl'a/ (CAT). @(1) va plan *l (U GRAUS). en buen estado, a gusto, bien, despacio @ (état; évaluation, ADV) : apllè *p /aplj'e/ *l (F1, O, BC), *c a pler *p /a pl'E/(CAT) " agusto, con comodidad", aspazio *p /asp'asjo/ *l (Sopbrepuerto, Luesia, Fueba) *h TLA T1 aspazio. @(1) trobarse apllè. @(2) trobarse mal apllè. @ (3) vamos despacio : anem apllè *l (O) *p /an'em aplj'E/. despacito, en voz baja @ (ADV) : aplleret *p /apljer'et/ *l (O, BC), *c a plerét *p /a pler'et/(CAT) *h [plj]-: cette variable [plj] caractérise en occitan pyrénéen la variété territoriale de QUERIGUT, DONNEZAN, de contact catalan. bastante @(intensif) : próu *l (D4, M, N, O, U_GRAUS, BENASQUE), *c prou (CAT), *c pro *p /pru/(GASC). @(1) ya'n tiengo próu *l (BENASQUE). @(2) a dormito próu *l (D4). @(3) en as pro? (GASC). arriba @(localisation, en haut; onomastique, toponymie, orientation, ADV, LOC) : ayuso *p /aj'uso/ *l (K) et *g (ADV LOC), desuso *l (K) *p /des'uso/, suso *g (ADV) *p /s'uso/. en seguida @ (ADV, TEMPS): en un bérbo *l BC *p /en um b'Erßo/. @(1) torno en un bérbo *l BC. béteme @(deictique, périphrastique, loc_verbale, LOC_V) : béteme *l BC /b'Eteme/, *c vétemaqui (CAT), cátate *l BC /k'atate/ @(1) míralo aquí : bétemelo así *l BC *h [clise pronominale objet complexe: contour prosodique] /b'etemel'u as'i/. de bruces @ (ADV, LOC) : de bocadiens *l BC, *c de bocadents (CAT). @(1) cayre de bocadiens. nunca @(jamais, ADV, TEMPS, REFERENCE) : mai *p /m'aj/ *l (O, U, BC), *c mai (CAT). jamás @(jamais, ADV, TEMPS, REFERENCE) : maimés /majm'es/ *l BC, jamai (CAT), jamai (GASC). nada @(négation, NEG, REFERENCE) : brenca *p /br'enka/ *p /br'anka/ *g (ADV_NEG, INTERJpotentiel) et *l (E1, F2, F3, F4, BU, T, EL159, H1, D5, Fonz, Estadilla, Torre de lo Bispe, Puebla de Fantoba, Binéfar, Alta Ribagorza, Salas Altas, Campo, Buerda, Piarruego, Rebilla), *c briga *p /briG*/ (GASC CHALOSSE) *h T1 brenca. @(1) no quiero nada : no'n volh brenca *p /nom buj br'enka/ *l (F3). @(2) no he comido nada : no he minjado brenca *p /no e min*'aw br'enka/ *l (F2). @(3) no tengo nada : no'n tiengo brenca *p /non tj'engo br'enka/. @(4) no te durará nada : no te dura branca *l (H1), no te durará branga *l (D5). @(5) no tiengo branca fambre *l (E1). no @(négation, REFERENCE) : cap *l (O, F1, F4, BC). @(1) ningún recebo : cap de ixarzo *l (O). @(2) por ninguna parte : a cap puesto *l (F4). @(3) ningún hombre : cap òme, cap de òme *l (BC, F1). @(4) en ninguna casa : a cap de casa *l (F1). @(5) je ne le veux pas : no vòli cap cap *l (LANG_ARIEGE). @(6) no vendrá : ell no vindrà cap *l (CAT). @(7) no lo sé : non te sé cap *p /nu t s'e k'ap / *l (GASC_ARAN). hacia, frente a @(proximité, direction, localisation, orientation, référence, PREP, LOC, PREP_LOC) : cara *l (E1, G1, M), cara a *p /kara a/, cara ta *p /k'ara ta/ *l (Salas Altas, Chistau, Ayerbe, Biello Sobrarbe, Fonz, Luesia, Graus, Salbatierra d'Esca, Chuseu, Torre de lo Bispe) *h T1 cara; cara a; cara ta. @(1) hacia la fuente (en face*la source) : cara la fuén *l (M) *p /kara la fw'en/. @(2) hacia la torre @(en face *la tour) : cara la torre *l (G1). @(3) hacia la montaña (en face *la montagne) : cara la montanha (GASC). @(4) hacia adelante : cara adelante (CAT). debajo, abajo @(localisation; référence, ADV, PREP, LOC, toponymie) : debaixo *p /deß'aj*/ *l (E1), *c debaix (CAT), dejós *p /di*'os/ *l (L, O, B, C, F1), yuso *p /j'uso/ *l (K), deyòs *p /dej'us/ *p /dij'us/ *l (K), *c dejos (GASC), *c jos (GASC). @(1) debajo de la cama : dejos del llit *l (F1). delante, enfrente @(localisation, ADV, PREP, PREP_LOC, LOC, REFERENCE) : deban /deßan/ *l BC, devant (CAT). arriba @(direction; orientation; toponymie, ADV) : dal (G4) *p /d 'alt/*p /d'al/, *c dalt (CAT). desde @(origine; référence; localisation; source, PREP, PREP_LOC) : dende *p /dende / dande/ *l (N) et *l (N, BU, BC). @(1) desde mañana : dende demá *l BC. hasta @(direction, orientation, PREP, PREP_LOC, REFERENCE) : dica *p /dika/*l (N) et (H, M, AC), *c dinca *p /diNka/(GASC), *c enquia /enkj'a/ (GASC_ARAN), fins (K), *c fins (CAT) *h [ROHLFS GASC 519] TLA dica; NAG 86 dica. @(1) dica Salinas. @(2) hasta arriba : dica arriba *p /dika: r:'ißa/ hasta ahí arriba @(localisation, REFERENCE) : hastí-riba /ast'i:ßa/ *p /ast'i [a]r:'iBa/ *l (I, Espuéndolas, Chistau, Plan, Pandicosa, Salas Altas, Bielsa, Fueba, Biello Sobrarbe, Fonz, Ansó, Sallent, Torre de lo Bispe, Puebla de fantoba, Sobrepuerto, Oròs Alto, Bio, Chuseu, Buerda, Graus, Chasa) *h TLA astí-riba/asti-alto/astí-bajo/astí-[a]ván. hacia @(direction, localisation) : cata *g (PREP) et *l (AN, Ansó, Araguás d'o Solano), cata (CAT) *h THA ca ta. @(1) hacia arriba : cata arriba. @(2) hacia abajo : cata baixo *p /kat'ab'aj*o/. hacia, para @(localisation, direction, PREP, PREP_LOC) : enta (N) *p /ta/ *p /enta/ et *l (A1, B1, F1, T, U, BC, BU) et *g (PREP, *c enta (CAT), *c enta (GASC). @(1) adónde vas? : enta do vas? *l (A1, B1). @(2) ir allá : ir ent'allí *l (B1). @(3) hasta aquí : ent'aquí *l (T). @(4) para Pascua : enta pascua *l BC. @(5) hacia el campo : ent'al campo *l (BU). @(6) anar [e]nta la vila (GASC). @(7) enta'l camp (CAT). dentro @(localisation, ADV, REFERENCE) : dintro *l (BC, O) *p /dintro/ *p /*entro/ *p /entro/ *g (ADV), *c dintre (CAT). entremedias ; entremich *l BC et *g (ADV, LOC, TEMPS), *c entremich (CAT). entretanto @(temps, ADV) : entrestanto *l (O) et *g (ADV). después @(temps, PREP, ADV) : dimpués *l (J, O, BC, BU, K) *p /dimpw'es/ *p /*empw'es/ *p /empw'es/, después *p /dispw'es/. anteajer @(temps, ADV, DATE) : despusayere *p /despusaj'ere/ *l (O, BC). pasado mañana @(temps, DATE, ADV, REFERENCE) : despusdemá *g (ADV) *p /despuzdem'a/. ya, que @(conjonction, OPPOSIT, CONJ, ARGUM) : coma (p) et *l BC *c jà que (p) (OCC). como @( coma (p) COMPAR) : coma_P et *l BC, *c com (CAT), *c com (GASC), *c coma (GASC). @(1) como tú : coma tu *l BC. @(2) si tú quieras : coma tu quergues *p /k'oma tu k'erGes/. supuesto @(supuesto que (p) CONJ, SUPPOS, REFERENCE) : con tal que (p) /kontal ke/ *l BC. @(1) con tal que no llueva : con tal que no pllòugue *l BC. como @(interrogation) : com *p /k'Om/, como *p /k'Omo/. @(1) como está : como está *l (AN) *p /komest'a/? en este año @(temps, ADV, DATE) : enguan *p /engw'an/ *p /_angw'an/ *p /ongw'an/ *p /ungw'an/ *l (L, O, U, BC), *c enguany (CAT) et (ADV_TEMP), *c augan (GASC). en quel momento, en éste momento @ (temps, ADV, DATE) : en-istes *p /en'istis/ *l BC. en vez @(complémentiseur adverbial) : encuenta *l BC. en vez de @(IF) : en vez de_(IF) et *g (LOC_PREP). @(1) en vez de charlar : encuenta de charrar *l (BC). delante, en frente @(localisation) : al endret *p /e l endr'et/, al endret de (N) et *l BC. @(1) al endret de la puerta *l BC. afuera @(localisation, dehors, ADV, LOC, REFERENCE) : afora *g (ADV_LOC) *p /af'Ora/ *l BC, *c afora (CAT). fuera, menos, al exterior @(dehors, ADV) : fora *g (ADV_LOC) *p /f'ora/ *l BC *c fora (CAT), *c fòra (GASC, LANG), *c dehòra (GASC) *p /h'Ora/ (GASC). no me importa @(interjección que denota sorpresa o decisión; modalidades; movimientos de l'alma; ADV_ENONCIATIF) : fótre *p /f'otre/ *g (INTERJ), *c fotre (GASC). a chorro @(beber -- intensif, force, quantité; ADV) : a galet *l (O, U, BC) *p /a_gal'et/ *g LOC_ADV_INTENSIF_QUANT), *c a galet (CAT). @(1) beber a chorro : béure a galet. una vez que @(temps, CONJ_TEMPS) : males que *l BC *p /m'ales ke/P *g (CONJ_TEMP_EVENTUALITE). @(1) una vez que llegan : males qu'arriben *l BC. mucho @(quantitatif, intensif, ADV, FOCUS) : a manta *l BC *p /a m'anta/, a manta (CAT), mant (CAT), mant (GASC). @(1) maintes fois : mant un còp (GASC). nada @(négation, NEG, ADV, REFERENCE) : mica *p /m'ika/ *l (M_BIELSA, B1, D1, D4). @(1) no se mira nada : no se vei mica *l (M BIELSA). @(2) no te durará mica *l (B1). @(3) no ha subido nada : no a subito mica *l (D1). @(4) no a comito mica *l (D4). @(5) no m'agrada mica (CAT). nada @(renforcement intensif de la négation; goutte, mie..., NEG, ADV) : gota *p /g'uta/ *l (BC, M), mica *p /m'ika/, miqueta *p /mik'eta/ , miaja *p /mj'a3a/ *l (U_GRAUS). @(1) no puedo ver nada : no sai veder gota *p /nu sej b'ede g'ota/ *l BC. @(2) no ver absolumente nada : no ver gota *l (M). @(3) no hay nada : no n'hai gota /no nj'aj g'ota/ *l (M). @(4) no llueve nada : no plòu got (GASC_ARAN) *p /nu pl'o g'ut/ *h [COROMINAS 50]; TLA got (Lierp). @(5) no le hablo miaja *l (U_GRAUS). en el apogeo de @(préposition, localisation, PREP_LOC) : en la raya de (N) @(1) en la raya lo sol (N_HECHO) et (LOC_PREPOS_LOCATIF). frente a frente, de manos a boca @(localisation, opposition) : hurta per hurta *l (O, BC) et *g (LOC_ADV). @(1) encontrarse frente a frente : trobarse hurta per hurta *l (O, BC). muerdele, muerdeles! @(voz usada para azuzar a un perro contra alguna persona @(incitation au mouvement, ADV_ENONCIATIF, PARTIC_ENONC) : hósele *l (F1, O), moségales! *p /mus'ega le/ *p / mus'eGales/ *p /mus'eGalis/ *l (F2, F3) et *g (INTERJ, EXCLAM, OPERAT_PRAGMA). luego @(temps; alors; connecteur discursif) : lugo *p /l'uGo/ *l (K, M, T, BU) et *g (ADV_TEMP). lejos @(distance/proximité, espace, temps, ADV, PREP_LOC) : leixos *p /l'ej*os/ *l (E1), lueñes *p /lw'enjes/ *p /lj'wen/ *p /lw'ens/ *p /lw'en/ *l (SR_SERCUE, O, BC, Chasa), *c llunj (CAT), *c loenh (GASC) *p /lw'enj/ *p /l'enk/ *p /l'en/. demasiado @ (QUANTINDEF): masa *p /m'asa/ *l (F4, O, BC). @(1) demasiado cocido : masa cueto *p /m'asa kw'eto/ *l (O). @(2) trabajo excesivo : masa fayena *p /m'asa faj'ena/ *l BC.
PRONOM (lexique, morphologie, sémantique, REFERENCE) aquello, aquella cosa , esto, eso @(pronom neutre, PR, NEUTRE, REFERENCE) : alló *p /alj'O/, axó *p /a*'O]*l (U), asó *p /as'O/*l (U, O, BC, F1, Alta Ribagorza), astó *p /ast'O/ *l (O, BC), aixó *p /aj*O/ *l (O, U, P2, BC), *c alló *p /aL'O/ (CAT), *c aixó /aj*'O/(CAT), *c aquerò /aker'O/(GASC), *c açò /as'O/ (GASC) *h [ECCE-HOC (BAS LAT), *c ciò (ITAL)]; TLA T1 asó/aixó/alló/eso. @(1) aquello es mejor que esto @(proximité) : alló es milló qu'asó *l (F1) *p /alj'o je milj'O k as'o/. @(2) eso es feo : estó es feo *p / ast'o je f'eGo/ *l (O). aquí @(localisation, référence) : ací *l (F1, L, O, U) *p /as'i/, així *p /aj*'i/ *l (O, U, BC), aixines *p /aj*'ines/ *l BC, aci (CAT), *c ací (GASC), *c aciu (GASC_ARAN) et *g (ADV), asina *l (A1, AC, H), asinas *l (F2, BU, M) etg (ADV_LOC), *c així (CAT). así-así : així-aixá *p /aj*i_aj*'a/ *g (ADV_LOC) et *l BC. hasta ahí @(localisation) : astí /ast'i/ *g (ADV_LOC) et *l (E1, F1, H, M, N, BC). @(1) no puedo ir ahí : no puesco anar astí *l (F1). ahí mismo, ahí adelante @(localisation, ADV, COMPOSE, référence) : astiván *p /astiß'an/ *l (AC). ahí bajo @(localisation, LOC, ADV, référence) : astibajo *p /astißaj*o/ *g (ADV_LOC) et *l(J). hasta ahí arriba @(localisation, ADV, LOC, COMPOSE, référence) : astí arriba /asti[a]r:'ißa/ *l (J). él @(pronom pers, il, lui, PR3, PR6, référence, anaphore) : el *p /el/ *p /er/ *p /elj/ *g(PR3) et *l (E1, M, BC). @(1) él no puede : er no pude *l (E1) *p /er no pw'e*e/. @(2) ella no viene : era no viene *l (E1) *p /er[a] no bj'ene/. @(3) él duerme : er duerme *l (E1) *p /er dw'erme/. @(4) para él mismo : pa er mismo *l *l (M) *p /pa: er m'izmo/. @(5) ellas no vienen : eras no vienen *l (E1) *p /'er[a]z no bj'enen/. @(6) : ellos no vienen : es no vienen *l (E1) et *g (PRPERS6MPL). @(7) ellos no vendrán : ells no vindrán *l BC. @(8) subirán ellos con nosotros : puyarán elles dan nosaltros *l (O). aquí, allí, en ello @(localisation; y = IBI; référence; thématisation; rhématisation; focalisation; ADV, LOC) : bi *p /ß'i/ *l (A1, B1, BU, Pandicosa, Orós Alto) *h T1 b'ha; bi. @(1) il y avait : bi heba *l (B2) *p /ß'i 'eßa/ *p /ß Eßa/ *l Pandicosa). @(2) no hay lobos allí : no bi 'stan lobos *l (A1) /no ß'i st'an lj'oßos/. @(3) allí hay muchas crabas : bi a muitas crabas *l (B1) *p /b a mujtes kr'apes/. @(4) que hay? : que bi 'sta? *l (A1) *p /ke ßi st'a/. @(5) que hay? : que b'a *l (D4) *p /ke ß 'a/ @(6) que había? : que b'eba *l (SR_SERCUE) *p /ke ß 'eßa/ @ (7) han estado: b'han estato *p /b an est'ato/ *l (Pandicosa) @ (8) han trabajado : b'han trabajato *p /b an treßalj'ato/ *l Pandicosa. de allí : ende /ende/ *p /endo *p /ande *p /an/ *l (A1, U). @(1) vous vous en allez : ya vos end'is *p /j'a oz end 'iz/ *l (A1, U). cosa @ (référence): ré, *c no res (CAT), *c no re (CAT). @(1) allí no hay nada : astí no es rè *p /ast'i nu j'ej r'e/. @(2) nada : no res (CAT), no re (CAT). nos otros @ (PR4, référence) : mos *p /mus/ *g (PR4) et *l (F1, J, O, BC), *c mos (GASC_PYR, GASC_ARAN). @(1) nosotros quedamos aquí : mos quedén así *p /mus ke*'en as'i/*l (F1). @(2) nosotros nos llevamos : mos llebantén *p /mus ljeßant'en/(F1). @(3) nos vimos : mos bem bére *p /mus bem b'ere/ *l (F1). @(4) nosotros hacemos las sopas : mos fem les sopes *p /mus fEm les s'upes/ *l BC. @(5) mos em de casar (CAT_DIAL). @(6) nosotros nos vamos : nos altres, mos-n'aném *p /mo'n aném/ *p /mu n an'em/ *l(O). otro @ (indéfini, pers, PR_INDEF, ADJpotentiel, référence) : atre *l (U_BENABARRE, *c atre (CAT), *c atro (CAT). nosotros @ (PERS4, PR4, INCLUSIF) : nantres *p /n'antres/p (U_PERALTA) *p /n'atrus/ *l (U_BENABARRE), *c natres (CAT_DIAL), *c natros (CAT_DIAL). vosotros @ (PR5,EXCLUSIF, référence): vosotros *p /gus'otros/ *l (J). estos otros @ (référence, exclusion) : ixotros *p /i*'otros/ *l(I). el otro @ (PR_INDEF, référence): el otro /il'otro/ (AN). de ello, de esto, de allí @ (PR_NEUTRE_PREP): en *l (A1, B1, F1, T, BC, AN) et *g (PRON_ADV), end' *p /end/ *l (A1), *c en (CAT), *c en (GASC) *p /en/ *p /ne/ *p /n/. @(1) me canso de esto : m'en canso *l (A1). @(2) me voy : m'en voy /men b'oj/ *l (A1). @(3) no t'en vayas *p /no ten b'ajas/ *l (T). @(4) de esto tenemos : en tenemos *l (T). @(5) no'n tiengo *l (A1). @(6) que t'en parece? *l BC. @(7) no t'en acordes? *l (T). @(8) trigo no coges : trigo no'n pillas. @(9) en teneva otros *l (AN). @(10) de esto hay : en bi'sta /em ßi st'a/ *l (AN). @(11) se ha ido : s'en a ito *l (SERCUE) @(12) vous vous en allez : *p /ya os end'is/ *p /ya oz end 'iz/ *l (A1, U). @(13) s'en aller : anar-se'n *p /an'a_se_n/ *l BC. @(14) s'en son tornados *l (R_HECHO) @(15) s'en van /s em b'an/ *l (A1). @(16) maintenant j'en viens juste : ara en viengo *p /'aro em bj'engo/ *p (F1). @(17) il s'en va : s'en vèn *p /s em b'e/ *p /se m b'E/ *l (R_HECHO). @(18) vous vous en allez : vos n'iz *p /boz n 'its/ *l (R_HECHO). @(19) me das de ello? : me'n dons? *l (BC) *p /me n d'Ons/ @(20) me'n voy *p /m emb'oj/ *l (R_ANSO). @(21) yà se va de aquí : ya s'en va *l BC. @(22) dámene *l (R_EMBUN) *p /d'amene/. @(23) aún ne v'a muytos *l (SR487) *p /a'un ne ß a m'ujtos/. @(24) nosotros nos vamos de aquí : nos n'imos *l (B1). @(25) irsene *p /'irsene/ *p /'isene/ *l (M_BIELSA). @(26) va allá : ves-te ne t'allá! *p /best'en ent alj'a/ *l (D4). @(27) cómpramene dos! @(28) datz-lo ne drin (GASC_BEARN). aquel @ (PR, DEMONSTR, référence): aquell *p /ak'Elj/ *p /ak'eljo/ *l BC, Chuseu, Torres de Lo Bispe, Estadilla, *c aquell (CAT) @ (1) aquellas crapas *l (BC, Pandicosa) @ (2) aqueras crapas bllancas *l (BC) @ (3) aquels añencs bllancos *l Estadilla. mi @ (PR1): yo *g (PR1) et *l BC. @(1) pobre de mi : pòbre de yo *l BC. @(2) sin yo *l BC. @(3) conmigo : dan yo *l BC. @(4) de mi : de jo *l (Z). quién, qué persona @(interrogation, PR, PR_INTERR, indéfini, référence) : qui *g (PR_INTERR) et *l (A1, F2, L, M, O, R, T, U, BC). @(1) quién a dicho esto : qui a dicho ixo? *p /ki a d'it*u i*u/ *l (R). @(2) no sabes con quién hablas : no sabes con qui charras. @(3) a quién as saludado? : a qui as saludado *l (A1). cual @ (PR_INTERR): quino (O) et *g (PR_INTERR). @(1) qué mujer? : quina dona? *l (F2). @(2) quién es tu hermana? : quina es tu chermana *p /k'ine je tu *erm'ana/?*l BC quienquiera @ (PR, indéfini, OPPOSIT, référence) : quiquiera *l (BU), quiquergue *p /ki_k'Erge/ *l (O) et *g (PR_INDET) quién. ninguno @ (PR, indéfini, négation, NEG, référence): dinguno *p /ding'uno/*l (B1, J, BU). nadie @ (PR_INDEF_NEG) : digú *p /diG'y/ *l (O, BC). @(1) no hay nadie : no ièi digú *p /no j'ej dig'u/ *l (O), *c digú (CAT), *c digun (OCC). ése, éste @(deixis, démonstratif, PR, PREDET, référence) : eixo *p /ej*o/ *p /'i*o/ /'i*e/ *l (A1, B1, D4, F2, M, O, T, U, BC), *c eix (CAT). @(1) en esta casa : en eixa casa *p /en i*a k'asa/ *l BC. @(2) en estos montes : en aixos montes *p / en i*es m'ondes/ *l (D4). @(3) estas mujeres : eixas mollérs *p /i*'az mulj'es/. @(4) esas gallinas : eixas gallinas *p /i*ez galj'ines/. (@5) con elles : con eixos *p /kon 'i*os/ (A1). @(6) esas crabas : eixas crapas *p /i*'az kr'apas/ (GASC)/ @(7) esta vez : icha vetz *p /i*a ß'ets/ (GASC). @(8) éste hombre : aixe ombre *p /i*e 'ombre/ (A1). @(9) quién es éste? : que es eixe /ke je 'i*e/ (F2). @(10) éste se ha ido : eixe se fué *p /'i*e sen fw'e/ (E1). lo @(PR_PERS3_Co, référence) : el (PR_PERS3_Co). @(1) lo vi : el vè vére *p /el be b'ere/ *l BC. @(2) lo llamé : el vé gritar *p /el be grit'a/ *l BC. @(3) lo que había : el que i heba *p /el ke j'eßa/ *l (E1). allá @(localisation, ADV, référence) : i (ADV) *p /i/ *p /ßi/, ibi *p /ißi/ *p /ßi/ *l (BU). @(1) el tiempo que i somos (R122). @(2) no voy allí : no i vò *p /nu j ß'O/(B2). @(3) él está allí : ibi é (BU) *p /ißi j'e/ *p /ibj'e/. @(4) allí era : ibi era *p /ißi j'era/ *l (R_HECHO) a él @@ PR3_CoP): i (PR_PERS3_Co) M/F) /i ßi jej/. @(1) se la dio a él : la i *p va dar *p /la j ßa *'a/ *l (SR92). @(2) su tío se la compró : su tio la i va comprar *l (SR92). @(3) ya i e donado la hierba *l BC. se lo @(le lui: PrA-PrD) : li ne *p /li ne/ *p /lin/. @(1) déjaselo : dexaliné *p /dej*al'ine/ *l (AN). se lo @(le lui: PrA-PrD) : li *p /l'i/ o *p /liw/ *l (AN). @(1) se lo dijeron : li o dicieron *p /l'iw disj'eron/. les (pronom pers plur régime, PR6A) : lis /l'is/. @(1) les habla : lis fabla *p /l'is f'aßla/*l (B1). @(2) darlis de comer *l (B1). @(3) les parece : lis parece *l (F1).
VERBES DE FREQUENCE (LEXIQUE VERBAL DE BASE) haber @(V, IF, AUX): aber *p /aß'e/ *l (A1, F1, BC), *c aver *p /aß'e/ (GASC). @(1) em *l BC : habemos *g (IP4). @(2) eis *p /ejs/ *l(P), ez *p /es/ *l (D4) : habéis *g (IP5) @(3) es comito *p /es kom'ito/ *l(SR) : habéis comido? @(4) éba *l (B1, P, BC) *p /eß'a/ : había. @(5) abié *p /abj'e/ *l (B1) : hube. @(6) se l'ese bisto *p /s l ese ß'isto/ *l (B1, D4) : se le hubiese visto. @(7) yey chen *l BC *p /j'ej t*'en/: hay gente. @(8) yo heba muitos amigos *p /jo 'eßa m'ujtOz am'iGos/ *l (T) : yo tenía muchos amigos. @(9) no e abido *p /no e aß'iw/ *l (R) : no he tenido. @(10) e fambre *l (B1) : yo tengo hambre. @(11) había : haiba *p /'ajba/ *l (J BARAGUAS). tener @ (V, IF) : haber *l (N, Z, M, BIELSA). @(1) tengo una sed! : he una set! *g IP1_LOC_V @(2) tengo hambre : he hambre *g IP1_LOC_V. @(3) tenía mucho dinero : heba muitos diners *p /'eßa m'ujtos din'es/. @(4) tiene mas de veinte años : més de veinte años habe *l (BIELSA). anar @(mouvement, auxiliaire, temps, passé, V, IF, AUX, MVT) : anar *l (E1), *c anar (GASC), *c anár (CAT) *h [ANDARE]. @(1) mi padre murió : mi pay va morir *p /mi p'aj ba mur'i/ *l (F1) (CAT) *h Via Domitia: L. Marquèze-Pouey (Haut-Aspe) (CAT), (GASC PYR ASPE) @(2) llegaron los lobos : van arrivar es llops *l (F1). @(3) vinieron : van venir (CAT). @(4) hemos trebajado : bem trebalhar *l BC. @(5) la casa se quemó : la casa se va cremar *l (F1). @(6) fue : va anar Po /ba:n'a/ *l (P2). @(7) nos vamos : mo'n anèm *p /munan'em/ *l (F1) *g IP4. @(8) vamonos : anémone (L)/an'emo ne/. @(9) has ido : as anado *p /az an'aw/ *l (F1). @(10) : se fue : s'en anau *p /s en an'aw/ *l (F1). @(11) no puedo ir allí : no puesco anar-i *p /no pw'esko an'aj/ *l (F1). @(12) irse : anar (se'n) : *p /an'a sen/ *l BC. @(13) le hablé : le bé charrar *p /lo ße t*ar:'a/ *l /F1). @(14) fuimos, hemos ido : bem anar *p /bem an'a/ *l (F1). @(15) nos hemos querido : mos bèm querir *p /muz b'en ker'i/ *l (F1) @ (16) márchate ...: bestene a muyir zapos ! *l Fueba @ (17) márchate...: bes-te-ne a escamar a boira *g LOC_V *l @ (18) márcha-te ...: bes-te-ne a espiojar ! *g LOC_V @ (19) bes-te-ne a muir luecas! . estar, ser @ (V, IF, AUX): estar *p /est'a/ *l (BU, A1, BC). @(1) estoy : estigo *p /Est'iGo/ *g IP1 *l BC, estic *p /est'ik/ *l (P2 CALVERA). @(2) estamos : estém *p /est'em/ *l BC *g IP4. @(3) estáis : estáz *p /est'ats/ *l (AN) *g IP5. @(4) estuvo : va estar *l BC /ba est'a ba:'st'a/, estió *l (AN). @(5) fue : estié *p /estj'e/ *l (BU) *g PT3. @(6) fueron : estièron *l (BU). @(7) estuve : estièy *p /estj'ej/ (AN). @(8) he sido un tonto : soy estato un tonto *l (M_BIELSA). hacer @ (V, IF, CAUSATIF): fer *p /f'e/ *p /f'er/ *l (L, O, AN, BC, H, M, P2, Z, BOLEA, GRAUS, HECHO, ANSO, A1, B1, D4, SR, E1, U), *c fer (CAT), *c her (GASC), *c har (GASC), *c fare (ITAL). @(1) yo hago : fago *p /f'aGo/ *g IP1 *l (Z_BENASQUE, BOLEA, GRAUS), faigo *p /fajgo/ *l (I), fo *p /f'o/ *l (Z_HECHO), foy *p /f'oj/ *l(Z_ANSO). @(2) tu haces : fas *p /fas/ *l (AN, BU) *g IP2. @(3) nosotros hacemos : femos *p /f'emos/ *l (AN) *g IP4. @(4) haceis : fez *p /f'ets/ *l(AN) *g IP5. @(5) hacen (ellos) : fan *l (AN, BU) *g IP6. @(6) él hacía : feba *p /f'Eßa/*l (AN, BU). @(7) yo hice : ficié *l (AN). @(8) hicimos : vam fèr *p /bam f'e/ *l (P2) *g PT4. @(9) hazlo (fais-le) : felo /fe l'o/ (A1, B1, D4). @(10) haciendo : fendo /f'endo/ (BU). @(11) hecho (PP) : fèto *p /f'eto/ *l (BC, SR), feito *l (A1, E1, R, U, BU), feuto *p /f'ewto/ *l (Z167). @(12) que haces? : que fez *p /ke f'es/ *l (AC). @(13) me duele la cabeza : me fa mal a capeza *p /me fa mal a kap'esa/ (D4). @(14) ha prometido hacerlo : a prometito de fèrlo *p /a promet'ito de f'elo/ *l (D4). decir @ (V, IF, VDIR) : decir *p /*is'ir/ *p /is'ir/ *l (I, AN). @(1) dicho : dito *p /*'ito /'ito/. ir @(mouvement, V, IF) : ir *l (B1, M, R, ANSO, HECHO, E1, Z, SR_SERCUE, AN, AR, D4), anar *p /an'ar/ *p /an'a/, *c anar (GASC), *c ir (GASC_ASPE) *h [ROHLFS_GASC_248]. @(1) irse : irse ne /'irse ne/ (M, E1). @(2) ir allí : ir t'allí *p /i t alj'i/ *l (A1). @(3) nos vamos : nos n'imos *l (R_HECHO). @(4) se van : s'en van *p / s em b'an/ *p /s em b'en/ *g IP6 *l (R_ANSO, HECHO). @(5) va allí: ve t'allí *p /b'e t alj'i/ *l (B2). @(6) no vayas : no te'n vaigas *p /no te m b'ajgas/ *l (E1) *g SP2=Im2. @(7) que yo fuese : que yo ise *g SIMPT1 *l (B1). @(8) ido : ito *g (PP) et *l (E1, Z, SR_SERCUE, EL4) @(9) ha ido : e ito *l (E1). @(10) se ha ido : se'n a ido *p /se n a 'iw/ *l(AR). @(11) se han ido : *p /s'an ito/ *p /s an 'ito/ *l (D4). @(12) se han ido : ellos se'n son idos *p /'eljos s en son 'iws/ *l (R HECHO). @(13) hemos ido : qu'em itos (GASC_ASPE). @(14) ellas han ido : que son itas (GASC_ASPE) @ (15) ir de puto culo *g LOC_V @ (16) ir al trun trun *g LOC_V @ (17) ir de bracete *g LOC_V @ (18) ir de brujerías *g LOC_V @ (19) ir en bueno *g LOC_V @ (20) ir a mandar zapos *g LOC_V @ (21) ir p'autri *g LOC_V @ (22) ir rufo *g LOC_V @ (23) ir tirando *g LOC_V *h TLA ir
GRAMMAIRE CATEGORIELLE ET SEMANTIQUE ENONCIATIVE o @(conjection d'alternative; ou; ou bien) : o *g (CONJ) *p /u/ *l (J, T, BC). @(1) vienes o te quedas? : viens o te quedas *p /bjens o te k'e*es/ *l (BC). lo @(PR objet) : o *g (PRCo) *p /u/ *l (BC). @(1) yo lo tengo : yo o tiengo /jo u tj'engo/ *l (BC). @(2) tolo lo olvidas : tot o ixuplidas *p /tot u iXupl'i*es/ *l (BC). os, a vosotros @(PRpers5; vous; vous autres) : os *p /us_u/ *l (BC). @(1) os lo ha vendido? : os l'a benédo *p /o l a ben'ew/ *l (BC). @(2) os lo dije : os lo ve dir *p /o lo be d'i/ *l (BC). @(3) vosotros os vais : vuosaltros os n'anetz *p /vus'altros u n an'ets/ *l (BC, O). uns @(art. plur indéf, partitif; des) : uns *g (PREDET-INDEF_PLUR_PART) *p /'uns/ *l (BC, F1), les uns *l (BC). @(1) crabas (des chèvres, quelques --) : unas crabas *p /unes kr'aßes/ *l (F1), las unas crabas *p /lez unes kr'aßes/ *l (BC). @(2) un caballo : el un caballo *p /el un kab'alj/ *l (F1). @(3) una pata : la una pata *l (BC). @(4) patas : les unas patas *p /lez unes p'ates/ *l (BC). @(5) uno y otro (distributif) : lo uno ...l'altro (F2). @(5) uno a otro : la un a l'altre (CAT), la uno ... l'altro *l (F2). allí, aquí en ello @(deixis locale, proximité, espace discursif) : i *l (A1, B1, E1, F1, M, BC, M_BIELSA, U_BENASQUE) *p /'i/ *p /je/ *p /jej/, *c hi (CAT), *c i (GASC) *h [dicvarmorphopronM3= enclise asyllabique gasc]. @(1) ya voy allí : ya i voy *p /j'a i b'oj/ *l (M_BIELSA). @(2) no voy allí : no i voy *p /no i b'oj/ *l (U_BENASQUE) @(3) mañana iremos allí : demá i anirem *p /dem'a i anir'em/ *l (BC). @(4) piensa en ello : pensa-i *p /p'ensa_j/ *l (F1). @(5) yo estaba allí : yo estaba-i *p /jo st'aba_j/ *l (U_ANSO). @(6) quisimos ir allí : queribam anar_i *p /ker'iban an'a_j/ *l (F1). @(7) meter allá : meter_i *p /met'er_je/ *l (M_BIELSA)*h (dicvacm3PR: ye ]. hay @(présentatif; il y a; exister) : hay *p /j'aj/ *p /j'ej/ *l (F1, O, BC, E1). @(1) allí no hay nada @ (exister; proximité) : astí no hay cosa *p /ast'i no jaj k'osa/ *l (E1). @(2) no hay patatas : no hay trunfas *p /no j'ej tr'unfes/ *l (O). @(3) allí no hay nada : astí no hay rè *p /ast'i no jej r:'e/ *l (F1). mi @ (PR1Co) : yo *g (PR1Co) *p /j'o/ *l (BC), *c jo (GASC) *h lieu de détection automatique d'erreur lexicale. @(1) sin mi : sin yo. @(2) pobre de mi : pobre de yo *l (BC) *g prédication, relief). @(3) conmigo : dam yo *p /danj'o/ *l (BC). @(4) : de mí : de yo *l (Z). abajo @ (direction, ADV, localisation, toponymie) : yuso *g (ADV_DIRECT) *p /j'uso/ *l (K). vosotros @ (PR5) : valtres *p /b'altres/ *p /b'atres/ *p /b'atros/ *l (U_BENASQUE), vosaltros *p /bus'altros/ *l (O). @(1) vosotras (PR5_FEM) : vosaltras *p /bus'altres/ *l (O). algún otro @ (indéfinis) : bel otro *p /bel'atro/ *l (E2). usted @(PR_PLUR) : usted *p /bust'e/ *l (AN, M_BIELSA). ya lo creo(!) @ (interjection; fonction pragmatique) : vágale(!) *p /b'agale/ *g (EXCLAM) et *l (AC). andar @(auxiliaire du passé): anar *p /an'ar/ *p /an'a/ *l (L_BENASQUE). @(1) fue : va anar *p *p /ba an'a/ *l (L_BENASQUE). @(2) fueron : van anar *p /ban an'a/ *l (L_BENASQUE). @(3) fuiste : vas anar *p /bas an'a/ *l (L _BENASQUE). @(4) hemos trabajado : vem treballar *p /ben trebalj'a/ *l (BC). @(5) dijé : ve dir *p /be d'i/ *l (L). @(6) fuimos : vem anar *p /bem an'a/ *l (L). andar @(verbe de mouvement) : anar *p /an'ar/ *p /an'a/ *l (L, BC). @(1) yo voy : ve *p /b'e/ *l (L). @(2) nosotros vamos : vem *g IP4 *p /b'em/ *l (BC, L). entonces @(temps, adverbe, connecteur discursif) : a la vegada *p /a la ßeG'a*a/ *g (LOC_ADV) et *l (O), a la vez *p /a la ß'ets/ *l (M_BIELSA), *c a la vegada (CAT),*c a la vetz (GASC, LANG), *c alavetz *p /a*aß'ets/ (GASC, PYR, VISCOS). donde @(relatif, interrogatif, indéfini) : endo *l (B1/o/, E2/n/) *p /'endo/ *p /an/. todavía, aún @(ADTEMPS): encara *p /enk'ara/ *p /enk'a/ *l ( Chistau, Lierp, Chusèu, Torres de lo Bispe) *c encara (OCC), *p /enk'a/ (GASC PYR HAUT-SALAT).
|